“De grens is ‘very, very good’ voor Mexico,” stelde Donald Trump tijdens de persconferentie tijdens dewelke hij de bouw van een 2000 mijl lange muur aankondigde.

Ongetwijfeld is ook het massaal terugsturen van Mexicanen en andere immigranten zonder papier zéér goed volgens Trump, net als de heronderhandeling van het 23-jarige Noord-Amerikaans vrijhandelsakkoord (NAFTA) en de afgelasting van de bouw van grote fabrieken in Mexico door Amerikaanse multinationals.

Eind 2014 waren er zo’n 11,1 miljoen illegale immigranten in de VS, goed voor 3,5% van de totale Amerikaanse populatie, aldus het Amerikaanse Pew Research Center. Een goede helft daarvan komt uit Mexico. In de totale arbeidsbevolking nemen illegale migranten 5% voor hun rekening of 8 miljoen mensen. Een kwart van hen is tewerkgesteld in landbouw, 15% werkt in de bouwsector. Bijna 2/3de leeft al minstens 10 jaar in de VS.

De beperking van immigratie in combinatie met het massaal uitwijzen van illegale migranten zou de Amerikaanse economie pijn doen, zowel op korte als op lange termijn.

Het aandeel van Latijns-Amerikaanse werknemers in de totale arbeidsmarkt (dus ook de legale) steeg de voorbije 40 jaar van iets meer dan 4% naar 17%. Groei van de arbeidsbevolking en productiviteit zijn de twee elementen die de economische groei bepalen. Deze mensen hebben de voorbije halve eeuw aanzienlijk bijgedragen aan de sterke Amerikaanse groeiprestatie .

Ook op korte termijn zal de uitwijzing van migranten de Amerikaanse economie pijn doen. De huidige werkloosheidsgraad van 4,7% ligt onder de door de Fed geraamde NAIRU (Non-Accelerating Inflation Rate of Unemployment). Dat is het niveau waaronder de Fed van mening is dat het zeer moeilijk wordt om werknemers te vinden en de lonen dus aantrekken. Die versnelling van de looninflatie komt de laatste maanden steeds sterker naar voor.

Bron: Koen De Leus

Koen De Leus, onze nieuwe Chief Economist interesseert zich enorm voor de digitalisering, die hij bestempelt als de vierde industriële revolutie. Hij schrijft er trouwens een boek over, het verschijnt in 2017.

Waarom interesseert dat onderwerp u zo?

Koen: Ik ben ervan overtuigd dat de economie de komende jaren ingrijpende veranderingen zal ondergaan. Artificiële intelligentie en digitalisering zullen fantastische vooruitgang brengen. Die zal het mogelijk maken om meer goederen en diensten te produceren, nieuwe of bestaande, tegen een lagere kostprijs. Vergeet niet dat elke economische cyclus ontstaat uit een fundamentele innovatie die met een bestaand model breekt: de uitvinding van de stoom, de elektriciteit, de informatica, en nu de digitalisering. Uit zo’n initiële innovatie vloeien honderden uitvindingen voort die in alle sectoren van de economie toepassing vinden. Maar zoals bleek bij de vorige twee industriële revoluties, vergroot die vooruitgang in eerste instantie de ongelijkheden en gaat hij gepaard met heel wat banenverlies. Het is de theorie van de ‘creatieve vernieling’. De vierde industriële revolutie is al begonnen, in alle sectoren.

Dat zijn wel tamelijk sombere vooruitzichten. Ziet u toch nog lichtpunten?

Koen: De plotselinge veranderingen die de vierde industriële revolutie teweegbrengt, zullen omstandigheden creëren waarin nieuwe beroepen ontstaan. Maar er moeten maatregelen komen, en het is aan de regeringen om die te nemen, om de slachtoffers van de digitalisering opnieuw te integreren in de nieuwe economische context; of het nu via opleiding is, of via een basisinkomen. Het zal niet gemakkelijk zijn, maar het is absoluut noodzakelijk als je de opkomst van extremisme wil tegenhouden. Dat vindt immers zijn voedingsbodem in de sociale ongelijkheden die uit de technologische vooruitgang voortvloeien.

Maar de EU legt de regeringen een bezuinigingspolitiek op. Hoe kunnen ze dat dan doen?

Koen: Het heeft geen zin om een begrotingsevenwicht koste wat het kost in stand te houden. Momenteel kunnen de overheden tegen 0% lenen; waarom zouden ze zich dat moeten ontzeggen? Ze moeten meer speelruimte hebben, als ze enerzijds de groei weer op gang willen brengen via investeringen, en anderzijds de mensen die hun job aan de digitalisering verloren hebben of zullen verliezen, willen helpen en weer in het zadel zetten. Tegelijkertijd moeten ze de vernieuwing ondersteunen en op meer rentabiliteit mikken. Om dat alles te verwezenlijken, moeten de regeringen niet alleen méér investeren, maar ook efficiënter en slimmer investeren.

U rekent veel op overheidsinterventie. Verschilt u daarin niet wezenlijk van uw voorganger, Peter De Keyzer?

Koen: Mijn voorganger gelooft inderdaad in een laisser-faire-markt. In de meeste gevallen ben ik het met hem eens. Maar soms moeten de regeringen interveniëren om de onevenwichten en de negatieve omstandigheden aan te pakken. Het systeem creëert soms extreme ongelijkheden, die het populisme en het zich op zichzelf terugplooien in de hand werken. De overheden moeten ervoor zorgen dat ze die ongelijkheden beperken. Ze moeten in een digitale wereld waar ‘the winner takes it all’, de almacht van de monopolies bestrijden.  Dat is wat de Europese Unie probeert te doen, als ze de concurrentieproblemen hekelt die te groot geworden ondernemingen – zoals Google, Facebook, Amazon of Apple – stellen. Het economisch liberalisme blijft het beste economische model, maar soms moet je het kapitalisme van de kapitalisten vrijwaren.

Wat zijn uw ambities als Chief Economist? Wat zou u graag bereiken?

Koen: Ik zou de bank graag nog meer positioneren als een economische denktank, een referentie voor onze interne en externe stakeholders. Een denktank die zich niet alleen bezighoudt met de internationale economie, maar ook met de Belgische.

Goede ESG-prestaties (Environment, Social, Governance) worden een concurrentiefactor. Ook kmo's zijn zich daar steeds meer van bewust. Een goede zaak, aldus Didier Beauvois, Head of Corporate Banking.

Hoe verklaart u dat verhoogde bewustzijn bij kmo’s?

“Met de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) zijn beursgenoteerde bedrijven en bedrijven met meer dan 250 personen sinds 2022 onderworpen aan rapporteringsverplichtingen op het gebied van ESG-prestaties. Ze engageren zich ten opzichte van hun klanten, investeerders, banken, medewerkers en aandeelhouders. Om aan het ESG-lastenboek te voldoen, geven ze steeds meer de voorkeur aan leveranciers, vaak kleinere bedrijven, die deugdelijke praktijken hanteren en dat kunnen aantonen. Bovendien zal de CSRD vanaf 2026 ook van toepassing zijn op kmo’s.”

Is duurzaamheid dan een must geworden voor alle bedrijven?

“Als je wilt blijven werken met klanten van een bepaalde grootte, zoals bijvoorbeeld in de distributiesector, heb je geen keuze meer. Met goede ESG-prestaties kan je het verschil maken met de concurrentie. We moedigen kmo’s aan om te communiceren over de inspanningen die ze leveren. Geloofwaardigheid garandeert mee het voortbestaan van de organisatie, want een deugdelijk bedrijf zal veel beter gepositioneerd zijn om investeerders aan te trekken of goede financieringsvoorwaarden te krijgen.”

Hoe helpt de bank kmo’s met hun transitie?

“Dankzij onze ervaring met grote bedrijven staan we klaar om hen bij elke stap te begeleiden. We hebben de expertise, partners en oplossingen die we stap voor stap toegankelijk maken voor kleinere bedrijven. Onze relatiebeheerders kunnen rekenen op een uitgebreid netwerk van interne experts. Die van ons Sustainable Business Competence Centre, bijvoorbeeld, of die van de Low-Carbon Transition Group, een netwerk van BNP Paribas dat wereldwijd 200 deskundigen samenbrengt om onze klanten te begeleiden naar minder koolstof.”

Hoe begeleidt u klanten concreet?

“Onze relatiebeheerders, in samenwerking met onze experts en externe partners, bieden onze klanten een echt traject aan. Ik herneem het voorbeeld van een kmo die leverancier is van een grote distributiespeler. Zodra de kmo de risico's en kansen van ESG begrijpt, helpen we bij het stellen van een diagnose en adviseren we over de te nemen acties: wat kan het bedrijf doen? Het wagenpark minder vervuilend maken, de energie-efficiëntie van de gebouwen verbeteren, zelf een deel van de energie produceren, productieprocessen meer circulair maken, de corporate governance aanpassen, tot een beter evenwicht komen tussen mannen en vrouwen in het managementteam enz. Vervolgens bekijken we samen de nodige financieringen om deze acties uit te voeren en stellen we oplossingen voor die het best aansluiten bij de situatie, de grootte en de sector van de onderneming. We hebben een breed scala aan producten ontwikkeld specifiek gericht op de energietransitie, die we zelf of via partners aanbieden.”

Kunt u enkele voorbeelden geven?

“We bieden specifieke kredieten aan voor de aankoop van isolatie, zonnepanelen, hoogrendementsketels of elektrische voertuigen. Grotere kmo's kunnen ook toegang krijgen tot een kredietlijn (van minstens 10 miljoen euro) waarvan de rentevoet gekoppeld is aan het behalen van ESG-doelstellingen, die door onafhankelijke deskundigen wordt geverifieerd. Zo hebben we een kalkproducent gefinancierd door de rente van zijn lening te koppelen aan de vermindering van zijn CO₂-uitstoot. Bij een parkinguitbater hebben we de rente gekoppeld aan de uitstoot van fijnstof. We zetten ook factoringoplossingen op gekoppeld aan ESG-verplichtingen. Daarmee willen we de betaling financieren van facturen van kmo's van elke omvang.”

BNP Paribas Fortis is klaar voor de mobiliteit van morgen. Onze bijdrage gaat veel verder dan het leasen van elektrische voertuigen, zegt Laurent Loncke, General Manager Retail Banking en lid van het directiecomité van de bank.

Hoe kunnen bedrijven van mobiliteit een van de hefbomen maken van hun transitie?

“Als we alleen kijken naar het voertuiggebruik, kan de overstap van fossiele naar elektrische energie de CO₂-uitstoot verminderen met een factor vier. Die verandering wordt meer dan ooit fiscaal aangemoedigd in ons land. Vanaf 2035 is de verkoop van auto's met verbrandingsmotoren ook verboden in de Europese Unie. Of het nu gaat om de bedrijfsvloot of de bedrijfswagens voor het personeel, elk bedrijf heeft er belang bij te kiezen voor elektrisch rijden. En dat naast andere vormen van mobiliteit.”

Hebben alle bedrijven dat begrepen?

“Vandaag zijn twee op de drie nieuwe voertuigen bedrijfswagens. En 80% van die bestellingen zijn elektrische voertuigen. Dat is ook het geval bij onze partner Arval.”

Bedrijven spelen dus een voortrekkersrol in deze transitie?

“Zeker. In de eerste plaats omdat bedrijfswagens de tweedehandsmarkt voeden. Dat zal elektrisch rijden voor iedereen toegankelijker maken. Vervolgens omdat wie voor een elektrische auto kiest zijn vrienden en familie kan aanmoedigen hetzelfde te doen. Onze recente Profacts-studie toont aan dat 85% van de eigenaars van een elektrisch voertuig tevreden tot zeer tevreden is dat ze de stap hebben gezet. Maar 42% van de Belgen is nog terughoudend. De helft van hen is bang dat hun batterij leeg is voordat ze kunnen opladen.”

Is die angst terecht?

“Niet helemaal. De meeste automobilisten voelen zich pas comfortabel met een bereik van 500 kilometer, ook al rijden ze maar enkele tientallen kilometers per dag. Los daarvan is het absoluut noodzakelijk om het oplaadnetwerk verder te ontwikkelen. Voor veel mensen, vooral in steden, is het niet mogelijk om thuis een oplaadpunt te installeren. BNP Paribas Fortis draagt bij aan de uitbreiding van het oplaadnetwerk via de participatie in Optimile. Deze Gentse scale-up biedt softwareoplossingen aan voor het opladen van elektrische wagens en ontwikkelt strategische partnerschappen voor de installatie en het onderhoud van oplaadpunten.”

Kan een elektrische auto worden opgenomen in het verloningspakket van elke werknemer?

“Tegenwoordig verschijnen er minder dure voertuigen op de markt die toegankelijk zijn voor het midden- en lager kader. Daarnaast telt bij een elektrische wagen vooral de Total Cost of Ownership. En die totale kosten liggen veel lager dan bij een voertuig met een verbrandingsmotor. Vaak heeft men er alle belang bij om voor leasing te kiezen. We bieden een volledig en op maat gemaakt aanbod aan alle bedrijven, ongeacht hun omvang en behoeften.”

Wat bedoelen jullie precies met een 'compleet aanbod'?

“Naast leasing bieden we dankzij onze vele partners ook oplaadoplossingen aan thuis of op het werk, een oplaadkaart voor openbare netwerken, de automatische terugbetaling van het stroomverbruik thuis, een app om oplaadpunten te vinden en opleidingen in elektrisch rijden.”

Een volledig ecosysteem dus?

“We willen meebouwen aan de mobiliteit van morgen. Door ze te financieren, via krediet of leasing, te verzekeren, maar ook door samen te werken met partners buiten onze traditionele activiteiten. Zoals het al eerder vermelde Optimile, en Touring, een organisatie die garant staat voor betrouwbaarheid.”

Maar mobiliteit gaat toch niet alleen over de auto?

“Wij willen eerder de relatie met de auto heroverwegen. Gezien de klimaatdoelstellingen en de toenemende schaarste aan grondstoffen, is het onmogelijk om elke verbrandingsauto te vervangen door een elektrische. Arval biedt een uitgebreide expertise aan bedrijven die mobiliteit anders willen bekijken. We helpen hen om hun behoeften te analyseren, alternatieven voor de auto te vinden, een mobiliteitsbudget ter beschikking te stellen of een mobiliteitsbeleid op te stellen. We bieden fietsleasing aan, al dan niet in combinatie met autoleasing. We geloven sterk in multimodaliteit en mobility as a service-oplossingen: de mogelijkheid om verschillende vervoersmodi te combineren en er gemakkelijk voor te betalen. Dat is ook een van de specialiteiten van onze partner Optimile.”

Staan bedrijven en hun werknemers open voor deze boodschap?

“Het idee dat werknemers niet langer zeggen 'ik heb zoveel voor mijn auto in mijn salarispakket', maar eerder 'ik heb zoveel voor mijn mobiliteit', wint terrein. Betalen voor gebruik in plaats van bezit zien we al in fitness of streaming. Mobiliteit gaat dezelfde weg op, met deelauto's en forfaitaire abonnementen die het kostenplaatje voorspelbaarder maken voor bedrijven en particulieren. Maar de snelheid van deze verandering hangt ook af van het succes van het federale mobiliteitsbudget, dat moeilijk van de grond komt.”

BNP Paribas Fortis nv – Warandeberg 3 – B-1000 Brussel – BTW BE 0403.199.702 – RPR Brussel

Optimile nv – Sassevaartstraat 46 bus 204, 9000 Gent – RPR Gent – BTW BE 0648.837.849 – www.optimile.eu - BNP Paribas Fortis nv bezit een deelneming van meer dan 10% in Optimile nv.

Arval Belgium nv, Ikaroslaan 99, 1930 Zaventem – RPR Brussel – BTW BE 0436.781.102

Touring nv, Koning Albert II-laan 4 B12, 1000 Brussel – RPR Brussel – KBO BE 0403.471.401, is ingeschreven onder dit nummer bij de FSMA, Congresstraat 12-14, 1000 Brussel, en handelt als verbonden agent, vergoed door commissies, voor AG Insurance nv. AG Insurance nv bezit een deelneming van meer dan 10% in Touring nv.

De prijs van energie heeft de afgelopen jaren zowel hoge pieken als diepe dalen gekend. Dat jojo-gedrag baart heel wat ondernemers zorgen. BNP Paribas Fortis staat ook hier klaar om u stabiliteit te bieden.

De prijs van energie beheersen: het kan bijna niet anders, of ook in uw onderneming was dat de afgelopen jaren een terugkerende zorg. We komen uit een periode waarin die energieprijzen zeer volatiel geweest zijn, met zowel hoge pieken als diepe dalen. Dat jojo-gedrag maakte heel wat ondernemers ongerust en zorgde in sommige gevallen voor enorme extra kosten. Toch is er een, bij ondernemers vaak minder gekende, manier om op dat vlak aan risicomanagement te doen. BNP Paribas Fortis staat ook hier klaar om u te begeleiden.

Slingerbeweging

De energieprijzen hebben er de afgelopen jaren een dolle rit opzitten. In de nasleep van de invasie in Oekraïne stegen ze naar ongekende hoogten. De gasprijzen stegen tot 300 euro per Mwh, terwijl de prijs in de jaren ervoor rond 10 à 15 euro per Mwh schommelde. De elektriciteitsprijzen stegen tot meer dan 600 euro per Mwh. In de jaren daarvoor bedroeg die prijs amper 50 euro per Mwh.

Crisismanagement

De energiecrisis van 2022 joeg een schokgolf door de bedrijfswereld. Vooral in energie-intensieve sectoren als de metaalnijverheid of de chemie bleek hoe cruciaal betaalbare energie is voor het voortbestaan van veel ondernemingen. Zij die zelfvoorzienend waren in hun energiebehoefte, overleefden de storm beter. Het belang van risicomanagement kwam in de energiecrisis duidelijk naar voren. Ondernemingen wilden hierin, zoals de wetgever het stelt, handelen als een ‘voorzichtig en redelijk persoon’. Ze fixeerden hun energieprijzen en kwamen zo nagenoeg ongeschonden uit de crisis. Anderen konden op een bepaald moment alleen maar hopen dat de energieprijzen weer omlaag zouden gaan.

‘Never waste a good crisis’ wordt als slagzin regelmatig gebruikt. Voor deze energiecrisis mogen we die uitdrukking nog eens van onder het stof halen. Het is boeiend om te zien hoe ondernemingen hun energievoorziening zelf in handen nemen. Vooral de opkomst van PPA’s - Power Purchase Agreements - is opmerkelijk. Een PPA is een stroomafnameovereenkomst tussen een elektriciteitsproducent en een afnemer.

Risicobeheer

“Zo krijgen we bij BNP Paribas Fortis de laatste jaren almaar meer vragen van ondernemingen die eraan denken om hun energieprijzen financieel vast te klikken. In zo’n scenario betaalt u als ondernemer de variabele prijs aan de energieleverancier. Met de bank klikt u een prijs vast, via een zogenaamde financiële swap. Dergelijke financiële swaps worden ook gebruikt om andere grondstoffen (metalen, olieproducten,..) in te dekken.”

Mattias Demets, Commodity Derivatives Sales bij BNP Paribas Fortis

Ook op het vlak van risicomanagement zetten ondernemingen grote stappen vooruit. De energieprijzen vastklikken, was vaak de taak van het management. Die zagen die onderhandelingen met de energieleveranciers als een extra opdracht in hun waaier aan verantwoordelijkheden. Maar sinds de energiecrisis zien we dat ondernemingen zich almaar sterker professionaliseren. Het managen van energieprijzen is nu echt een functie op zich. Ondernemingen denken meer en meer na over de juiste strategie om hun kosten te beheren, waaronder de energieprijzen vallen. De manier waarop, en zeker ook het moment waarop ze energieprijzen vastklikken, evolueerde zo meer dan ooit tot een weloverwogen beslissing, die toelaat om marges te beschermen in geval van stijgende prijzen.

Zo krijgen we bij BNP Paribas Fortis de laatste jaren almaar meer vragen van ondernemingen die eraan denken om hun energieprijzen financieel vast te klikken. In zo’n scenario betaalt u als ondernemer de variabele prijs aan de energieleverancier. Met de bank klikt u een prijs vast, via een zogenaamde financiële swap. Dergelijke financiële swaps hebben als doel risicomanagement. Ze worden ook gebruikt om andere grondstoffen (metalen, olieproducten,..) in te dekken. Een financiële swap oogt in eerste instantie misschien wat complex, maar is in feite niet zo’n ingewikkelde transactie. Er zijn natuurlijk ook andere structuren beschikbaar, afhankelijk van uw noden.

Hier komt de voorzichtige en redelijke persoon weer om het hoekje kijken. Want of u als ondernemer nu opportuniteiten zoekt om slim te investeren, of mogelijkheden bekijkt om uw energiekosten te beheersen: uiteindelijk gaat het om twee kanten van dezelfde medaille. BNP Paribas Fortis denkt voor u als ondernemer niet alleen na over investeren, maar ook over manieren om u te helpen belangrijke kosten zoals die van energie slim en veilig te managen.

Blijvende daling?

Op welke manier ondernemingen hun energieprijzen ook wensen vast te klikken, de marktcontext is heel interessant op dit moment. De industrie in Europa gaat door zwaar weer. Toch beleeft de economie een soft landing – een vertraging, zonder echte recessie. Die drijft op dit moment de lage gas- en elektriciteitsprijzen. We hebben bovendien een milde en winderige herfst en winter achter de rug. Energieproducenten wekten de afgelopen maanden historisch veel elektriciteit op uit hernieuwbare bronnen.

Niets zegt dat de prijzen niet nog verder zullen dalen. Europa importeert, meer dan ooit, LNG vanuit de Verenigde Staten. Zowel de prijs van Amerikaans gas, als de kosten om het naar hier te vervoeren, daalden de afgelopen maanden enorm. In meer dan 65% van de ontwikkelde landen worden binnenkort verkiezingen georganiseerd; de geopolitieke toestand (Oekraïne, Israël, Taiwan) kan op zijn beurt voor volatiliteit zorgen.

Voorzichtig

Zowel de gas- als de elektriciteitsprijzen zijn de afgelopen twee jaar niet meer zo laag geweest. De markt maakt zich momenteel niet te veel zorgen. Maar de energiecrisis van 2022 toonde aan dat we altijd op onze hoede moeten zijn. Uw energieprijs vastklikken, is niet alleen vaak de meest kostenbesparende tactiek, maar levert u als ondernemer ook bescherming op in tijden van toenemende volatiliteit.

Wenst u hierover meer informatie? Contacteer dan uw relatiebeheerder.