Op 1 februari 2017 zijn nieuwe regels rond crowdfunding van kracht geworden. Wat houdt dat kader in en wat betekent dat voor uw beleggingen?

Op 1 februari 2017 zijn nieuwe regels rond crowdfunding van kracht geworden. De wet, die in december vorig jaar door het parlement werd goedgekeurd, regelt voortaan het juridisch statuut en de werking van crowdfundingplatformen.

"Crowdfunding is een participatieve financieringswijze waarbij via een internetplatform een beroep wordt gedaan op privé-investeerders om een specifiek project te financieren."

In België zal bovenop de directe investering een belastingkorting worden toegekend voor iedere financiering in een startende kmo, een startersfonds of een financieringsinstrument. Maar let op, want de wet vermeldt enkele voorwaarden. Zo mag enkel worden geïnvesteerd in vennootschappen die minder dan vier jaar geleden zijn opgericht. De investering moet gebeuren voor een periode van vier jaar. De kmo mag op deze manier niet meer dan € 250.000 ophalen. Ten slotte is de investering van een particulier of een entiteit geplafonneerd op € 100.000 per jaar.  

Minister van Kmo's Willy Borsus herinnert er ten slotte aan dat de kmo's 'de ruggengraat' van de economie zijn, want zij maken 99,2% van alle ondernemingen uit: "Het is van kapitaal belang dat er wordt geïnvesteerd in deze jonge structuren, in die starters, en dat naast de klassiekere financiële diensten dit aanvullende type financiering wordt ondersteund."

De platformen kunnen een erkenning aanvragen

Sinds 1 februari kunnen platformen die aan crowdfunding willen doen, een erkenningsaanvraag indienen bij de FSMA. Volgens minister van Digitale Agenda Alexander De Croo is het systeem met de erkenning van de alternatieve financieringsplatformen nu volledig.

Concreet wordt nu een belastingkorting gegeven aan wie een participatie neemt in het kapitaal van een jonge kmo. Die korting kan tot 45% gaan voor micro-ondernemingen (10 werknemers per jaar en 700.000 euro jaaromzet) en tot 30% voor kmo's.

De vier beleggingsvoorwaarden zijn:

• Een directe investering in een onderneming uit de doelgroep (in aandelen of deelbewijzen, reeds van kracht sinds 1 juli 2015);
• Een investering in een onderneming uit de doelgroep door de commercialisering via een platform (hier is de belegger rechtstreeks aandeelhouder van de onderneming);
• Een belegging in een financieringsinstrument dat vervolgens via een platform investeert in een onderneming uit de doelgroep (de belegger is geen aandeelhouder van de onderneming, het is het 'instrument' dat aandeelhouder blijft);
• En ten slotte, een belegging in een startersfonds dat vervolgens in meerdere ondernemingen investeert (met risicospreiding).

Alle details vindt u op de site van de FSMA.   

Weinig Belgische bedrijven groeien zo explosief als Odoo, een van de wereldleiders in beheersoftware voor kmo’s. "We hebben een sterke bank nodig", meent CEP Fabien Pinckaers. "We rekenen op BNP Paribas Fortis om onze ontwikkeling te begeleiden." Een video-interview.

In amper een vijftiental jaar heeft Odoo, een jong bedrijf uit het Waals-Brabantse Ramilies, erin gesaagd zich een plaats aan de top veroverd in zijn sector. Het heeft vestigingen in verschillende continenten en telt intussen wereldwijd meer dan 1.000 werknemers. Odoo werkt met een opensourcemodel en pakt echt alles anders aan dan anderen, ook zijn bankzaken.

BNP Paribas Fortis speelde onlangs in op twee essentiële behoeften die samenhangen met de groei van Odoo: een aanpassing van de aandeelhoudersstructuur en belangrijke vastgoedinvesteringen in Brabantse boerderijen – een van de handelsmerken van Odoo: het concentreert er een groot deel van zijn activiteiten in – en in een grote uitbreiding in Louvain-la-Neuve.

Disruptie

"Odoo is een van die disruptieve bedrijven, een dat op elk niveau alle conventies overboord gooit. Het verplicht ons om na te denken over ons bankiersvak", vertelt relatiebeheerder Jean-François Pierreux. "Het is een positief bedrijf, dat vooruitgaat, de dingen groot ziet, mensen aanwerft. En het zet zijn indrukwekkende groei voort, ondanks de coronacrisis. Het is onze taak als bankier om op een innoverende manier in hun financiële behoeften te voorzien, hun een echte meerwaarde te bieden."

Winstpremies en collectieve loonbonussen worden steeds populairder bij werkgevers. Waarom deze twee instrumenten voor variabele verloning zo populair zijn? Ze zijn administratief eenvoudig en worden minder zwaar belast!

De cijfers van hr-dienstverlener SD Worx bevestigen de trend: de winstpremie en de loonbonus worden steeds populairder in bedrijven, en in het bijzonder in kmo's. En terecht, want deze twee vormen van variabele verloning vallen buiten de loonnorm, zijn fiscaal voordelig en vrij eenvoudig in te voeren ... En dat laatste is ongetwijfeld een niet te verwaarlozen voordeel voor kleinere bedrijven. Bovendien zijn deze twee formules een uitstekende stimulans voor de werknemers, want via deze weg kunnen werkgevers hen belonen wanneer het bedrijf zijn doelstellingen haalt.

De winstpremie, nu al populair

De winstpremie bestaat sinds 1 januari 2018 en is dus het meest recente systeem waar werkgevers een beroep op kunnen doen. Het minste dat we kunnen zeggen, is dat het systeem een succes is, vooral dan bij kmo's van minder dan tien werknemers (55%) of zelfs minder dan vijf werknemers (41%). Volgens de cijfers van SD Worx 'delen' al 235 bedrijfsleiders hun winst met hun medewerkers, iets meer dan 12.000 in totaal. En het systeem bestaat nog maar een jaar ... Deze resultaten zijn nog vrij gematigd, maar de trend is alvast zeer interessant, want sinds juli 2018 zijn deze cijfers verdubbeld. Ook volgens SD Worx krijgt de begunstigde werknemer gemiddeld 920,54 euro bruto, wat neerkomt op een nettobedrag van 744,21 euro. 

Makkelijk in te voeren

Concreet kan de werkgever kiezen uit twee soorten premies:

• een 'identieke' premie voor het voltallige personeel: ofwel een vast bedrag, ofwel een percentage van het brutoloon;
• of een 'gecategoriseerde' premie op basis van zes objectieve criteria: anciënniteit, graad, functie, weddeschaal, vergoedingsniveau en vormingsniveau.

Het feit dat de winstpremie populair is bij kmo's, komt onder meer omdat ze makkelijk in te voeren is, zeker als de werkgever kiest voor de identieke premie. In dat geval volstaat een beslissing van de algemene vergadering. Die beslissing moet de volgende elementen bevatten: het identieke bedrag van de premie of het identieke percentage van het loon (en de berekeningswijze), een eventuele anciënniteitsvoorwaarde voor de toekenning en de toekenningsregels naar rato in geval van schorsing of vrijwillige opzegging van de arbeidsovereenkomst. De werkgever moet zijn werknemers ook schriftelijk op de hoogte brengen. Bij een gecategoriseerde winstpremie is een collectieve arbeidsovereenkomst nodig.

Win-winoperatie

Deze variabele vorm van verloning biedt ook een sociaal en fiscaal voordeel. De premie is immers niet onderworpen aan de betaling van sociale bijdragen. Aangezien het evenwel gaat om een uitgave die niet aftrekbaar is als personeelskost, is de vennootschapsbelasting (29,58%) van toepassing. Voor de werknemers blijft een RSZ-solidariteitsbijdrage van 13,07% en een roerende voorheffing van 7% van toepassing ... 

De loonbonus wint steeds meer terrein

De collectieve loonbonus (cao 90) bestaat op zijn beurt al meer dan tien jaar en weet almaar meer werkgevers te overtuigen, vooral kmo's met 20 tot 49 medewerkers. Bij SD Worx doen 2.502 bedrijven een beroep op deze bonus voor in totaal bijna 180.000 werknemers. Dat zijn respectievelijk 7% meer werkgevers en 15% meer werknemers vergeleken met 2017. We merken bovendien op dat de begunstigde werknemers gemiddeld kunnen rekenen op een brutobedrag van 1.039,79 euro, wat neerkomt op 903,89 euro netto. In de praktijk is de loonbonus gekoppeld aan collectieve doelstellingen en volledig aanpasbaar, maar moet hij evenwel worden vastgelegd voor een minimale referteperiode van drie maanden.

Wat kiezen?

Hoewel de loonbonus interessanter is voor de werknemer omdat enkel de RSZ-solidariteitsbijdrage van 13,07% verschuldigd is, is hij iets minder voordelig voor de werkgever. Dit systeem is immers aftrekbaar van de vennootschapsbelasting, maar onderhevig aan een werkgeversbijdrage van 33%. In elk geval bieden zowel de winstpremie als de loonbonus onmiskenbare voordelen, zeker ten opzichte van de individuele loonbonus. Bij zo’n individuele loonbonus wordt het nettobedrag van de werknemer immers voor 35% belast.

Optimaliseer uw variabele verloning

Iedereen is het erover eens dat er bij beide instrumenten nog heel wat ruimte voor verbetering is, zeker bij de winstpremie, de jongste van de twee. Ze vormen weliswaar een grote troef voor werkgevers. Hier en daar kan zeker nog wat worden bijgeschaafd, zodat alle voordelen gekoppeld aan doelstellingen (collectieve loonbonus cao 90, winstpremie, warrants enz.) zo goed mogelijk kunnen worden gecombineerd met de klassiekere premies en bonussen.

Innovatie is een belangrijke uitdaging voor bedrijven. En wie denkt aan innoveren, denkt noodzakelijkerwijs ook aan nieuwe ideeën. Hoe ver staat u al in uw creatieve proces? Hoe stimuleert u participatieve innovatie? Hoe brengt u alle interne spelers samen rond een bepaalde problematiek? En hoe laat u uw medewerkers aan het woord om ideeën vanop het terrein bij het management te krijgen? Met deze stappen wordt het beslist een succes.

Iedereen heeft het vandaag over innovatie. Vraagt u zich ook af hoe u tot nieuwe ideeën kunt komen en hoe u de creativiteit in uw teams kunt stimuleren? 'Brainstorming' is een woord dat iedereen in de bedrijfswereld intussen vlot gebruikt. Toch is het maar een heel klein onderdeel van het hele proces om tot nieuwe ideeën te komen. En terecht, want ideeën zijn helemaal geen startpunt, maar wel het eindresultaat van een heus innovatietraject. Wie dat proces doordacht aanpakt, kan zich immers concentreren op het vormen van nieuwe ideeën, de mogelijkheden onderzoeken, de verbeelding en de diversiteit van de oplossingen stimuleren of zelfs de grenzen van de creativiteit verleggen. Het bedrijf kan vervolgens de beste ideeën uit deze 'voorraad' halen en ze ook concreet in de praktijk brengen.

Waarom ideeën vormen?

"Laat u gaan en wees creatief" ... Dat is wat u doorgaans te horen krijgt tijdens een brainstormingsessie. Zo'n sessie is inderdaad een van de vele manieren om tot nieuwe ideeën te komen. Maar innovatie krijgt u niet zomaar op bestelling. Brainstormings zijn dan ook al wat afgezaagd geworden en leveren niet meer de gewenste resultaten op. Daarom zijn er andere manieren van ideeënvorming nodig. En die steunen meestal op drie stappen: ideeën ontwikkelen, selecteren en overbrengen. In een artikel dat eind 2018 werd gepubliceerd, stelt Mitch Ditkoff, medeoprichter en voorzitter van Idea Champions, een tiental best practices hieromtrent voor. Wie erin slaagt om ten minste twee van die best practices toe te passen, zal volgens de innovatiespecialist al een duidelijk verschil voelen.

• Ontwikkel een duidelijke strategische visie: Het is essentieel dat u uw medewerkers toont welke richting u met het bedrijf uit wil. Laat hen regelmatig zien waar u naartoe wil, zodat ze begrijpen waarom ze bepaalde inspanningen moeten leveren. Zijn ze zich daarvan bewust, dan zijn ze ook beter mee met de behoeften, problemen en doelstellingen van het bedrijf ... En zijn ze dus ook beter voorbereid om nieuwe ideeën op te pikken.
• Stel de juiste vragen: "Het is niet omdat uw medewerkers de oplossing niet zien, dat ze ook het probleem niet zien". Een van uw doelstellingen is de uitdagingen van het bedrijf te vertalen in voldoende verhelderende en eenvoudige vragen, om zo een gezonde dosis creativiteit in het dagelijkse werk aan te wakkeren. Op die manier creëert u een gunstig klimaat voor nieuwe ideeën.
• Weet wat u zoekt: Om de juiste vragen te kunnen stellen, moet u ook bepalen en omschrijven welke problemen precies moeten worden opgelost. Dat is de enige manier om het zoeken naar oplossingen in gang te zetten. Een duidelijke en heldere context is de ideale kweekbodem voor nieuwe ideeën ...
• Creëer meer ruimte voor reflectie: Geef het goede voorbeeld op het vlak van innovatie. Post-itjes op de muur zijn niet meer van deze tijd en zorgen dus niet meer voor de nodige creativiteit. Brainstormings blijven interessant, op voorwaarde dat u ze in een nieuw jasje stopt en uw verbeelding ook echt de vrije loop laat.
• Verlaat de platgetreden paden: De beste ideeën ontstaan niet noodzakelijk rond een vergadertafel. Sommige onderwerpen worden een stuk duidelijker als u ze vanop een afstand bekijkt. Als uw medewerkers een duidelijk beeld hebben van de problemen, dan komen de beste oplossingen misschien naar boven op weg naar het werk, tijdens het sporten of wanneer ze naar bed gaan? Hoe moedigt u die momenten van natuurlijke creativiteit aan? Maak uw medewerkers hiervan bewust, pas praktische tools toe en organiseer ook zelf informele momenten.
• Stel evaluatiecriteria op: De ideeën laten borrelen is één ding. Ze vervolgens kunnen ordenen, is nog iets helemaal anders. Meer nog, uw teams moeten vooraf het analyserooster kennen waarmee ze de beste ideeën kunnen uitkiezen. Uw criteria duidelijk bepalen en communiceren is dus een cruciale stap in het ideeënvormingsproces!
• Organiseer de uitvoering van de ideeën: Goede ideeën die op post-its of in een Excel-bestand blijven staan ... daar is niemand mee geholpen. En dus ook uw innovatieproces niet. Zorg er dus voor dat de ideeën operationeel worden. Wat gaat u doen met de voorgestelde oplossingen? Hoe gaat u ze documenteren? Aan wie bezorgt u ze voor de uitvoering? Kortom, what's next?
• Evalueer goede ideeën en ga over tot de volgende stap: Wanneer de voorgestelde oplossingen ook echt een vervolg gaan krijgen, is het belangrijk dat u de nodige afstand neemt om ze te evalueren. Ga na of de ideeën echt wel haalbaar zijn en in lijn liggen met de strategie van het bedrijf. Zo kiest u bijvoorbeeld enkele interne medewerkers uit voor een post-brainstorming om tot een operationeler plan te komen.
• Betrek iedereen tijdig, toets af en werk verder uit: In zijn best practices benadrukt Mitch Ditkoff ook hoe belangrijk het is dat alle medewerkers uit het bedrijf betrokken worden bij het proces, en in het bijzonder de meer ervaren managers. Door hen in een vroeg stadium van het proces te betrekken, kunnen zij hun feedback geven over de haalbaarheid van de ideeën en ze ook meteen valideren. En dat is een grote meerwaarde. De betrokkenheid van alle niveaus van de structuur is dan ook essentieel.

Iedereen heeft het erover: biotechs zijn de nieuwe Belgische chocolade. De sector doet het momenteel uitstekend en biedt mooie investeringsmogelijkheden ... Maar dat is niet altijd zonder risico! Wij geven enkele tips om eventuele tegenslagen te vermijden.

Ablynx, Argenx, Asit, Bone Therapeutics, Biocartis, Celyad, Galapagos, MDXHealth, Mithra, Tigenix en Oxurion. Zeggen deze namen u iets? Met een klein dozijn bedrijven op de Brusselse beurs weet de Belgische biotechsector heel wat individuele investeerders te overtuigen. En op die beurs zijn zij niet alleen, want ook tal van andere Europese biotechs zijn momenteel op Euronext Brussel genoteerd. Maar, zoals ook de Franstalige krant L'Echo onderstreept, hebben de aandelen van biotechbedrijven een geheel eigen dynamiek die onder meer wordt beïnvloed door de validatiefasen van de producten die de sector produceert.

De sector kent een stevige opmars en de markt biedt een enorm potentieel, maar er is ook een keerzijde. Zo moeten investeerders rekening houden met een aantal specifieke kenmerken zoals de hoge financieringsbehoeften, de complexiteit van de activiteitsdomeinen of het onzekere karakter van de technologische innovaties en testfases. Bovendien mogen we niet vergeten dat een nieuwtje over het bedrijf de hele koers kan doen omslaan. Een recent voorbeeld daarvan is Asit, het bedrijf dat gespecialiseerd is in de behandeling van allergieën via immuuntherapie. In één jaar tijd verloor het maar liefst 70 % van zijn waarde!

Alleen voor de durvers?

Alle hierboven genoemde redenen zorgen ervoor dat de aandelen van biotechbedrijven zeer volatiel zijn. De mogelijke meerwaarden zijn dan wel aantrekkelijk, maar toch liggen faillissementen vaak op de loer, zoals eind 2015 ook gebeurde bij een aantal Franse biotechs. Beleggingen diversifiëren is dus meer dan ooit de boodschap, zodat u niet al uw eieren in dezelfde mand legt. Biotechbedrijven steunen bovendien vaak op één bepaald product. Als het fout gaat, is er dus geen plan B. Alles is uiteraard een kwestie van risico en omgaan met informatie ...

Het belang van klinische proeven

Biotechbedrijven volgen het specifieke tempo van verschillende testfases. Een nieuwe techniek of een nieuwe molecule heeft misschien veel potentieel, maar de klinische proeven zijn bepalend om die nieuwigheid ook te concretiseren. En die proeven gaan zowel over de veiligheid als over de doeltreffendheid van het product. Fase I, II, III of IV ... Elke stap in de validatie heeft zijn eigen risico's en opportuniteiten. U moet gewoon 'instappen' op het juiste moment en het wachten op de resultaten duurt vaak erg lang.

Weinigzeggende conclusies kunnen de koersen doen instorten, terwijl niet-sluitende proeven de toekomst van de biotech ook ronduit in gevaar kunnen brengen. En dat is niet alles, want ook het beheer van de planning – zoals vertraging of uitstel in testfases – kan een impact hebben op de beurswaarde. Het product komt bijvoorbeeld later op de markt, of erger nog, het bedrijf heeft extra financiële middelen nodig om verder vooruit te gaan ... Al deze gebeurtenissen kunnen dus een invloed hebben op de beurskoers. Aan de belegger om in zo'n geval het hoofd koel te houden.

Tijd investeren ...

Biotechs zijn dus geen solide geldbelegging ... Het is vrijwel onmogelijk om u in een dergelijk avontuur te storten zonder eerst zo veel mogelijk informatie in te winnen over het bedrijf in kwestie. U moet alles te weten komen over de historiek, het activiteitsdomein, de ontwikkelde innovaties en technologieën, de producten in de pipeline én over de mogelijke afzetmarkten, de groeivooruitzichten en de concurrentie ... En weet u dan genoeg? Niet noodzakelijk.

Het is moeilijk om een specialist te worden in een sector als deze. Het beste dat u kunt doen, is de trends opvolgen, zodat u kunt anticiperen op belangrijke veranderingen. Houd daarnaast ook de financiële gegevens van het bedrijf in de gaten – in het bijzonder de liquide middelen – en ga na welke beleggers inzetten op het bedrijf in kwestie. Tot slot is het nuttig om de licentieovereenkomsten of (reeds ondertekende of lopende) partnerships met grote laboratoria te analyseren. De actualiteit op de voet volgen dus ... Aangezien het gaat om toch wel zeer complexe informatie, is het misschien een mogelijkheid om te kiezen voor collectief beheer.

Wist u dat er fondsen specifiek voor biotechnologiebedrijven bestaan, zoals Epimède?

Epimède werd opgestart in 2015 en belegt op lange termijn in technologische groeibedrijven die gevestigd zijn in Brussel en Wallonië. Zes goudklompjes konden al rekenen op zowat 20 miljoen euro.  Dit fonds wordt bewaard door private equity-spelers waaronder BNP Paribas Fortis Private Equity.